Het ontstaan van Utrechtse Buurtnamen: hieraan danken deze 7 buurten hun naam

door | aug 29, 2020 | Geschiedenis Utrecht

Utrecht kent maar liefst 111 buurten en 194 subbuurten! Sommige buurtnamen hebben een bijzondere ontstaansgeschiedenis. Lees verder over het ontstaan van Utrechtse buurtnamen en ontdek hoe Oog in Al, Den Hommel, Nieuw-Engeland, het Verdomhoekje, Wittevrouwen, Wijk C en Hoograven aan hun naam komen!

Oog in Al – Utrecht West

Oog in Al was vroeger een buitenplaats, gesticht rond 1664 door Everard Meyster. Everard was een excentrieke jonkheer die de Dolle Jonker werd genoemd. De naam Oog in Al is ook van hem afkomstig. Everard was groot voorstander van een geplande westelijke uitbreiding van de stad. Hij was blijkbaar ook enorm nieuwsgierig, want hij kocht het landgoed aan de rand van de geplande stadsuitbreiding om de werkzaamheden goed in het oog te kunnen houden. Vandaar dus de naam Oog in Al. Uiteindelijk gingen de plannen nooit door. Everard overleed in 1679 en ligt begraven in de Dom.

Everard Meyster, rond 1650.
Everard Meyster, rond 1650.
Dit was de plek waar Everard Meyster in de 17e eeuw woonde, gelegen in park Oog in Al. Nu zit hier Landhuis in het Park, waar je heerlijk lunchen en dineren.

Den Hommel – Utrecht West

Waar nu het Ibis-hotel staat aan de Bizetlaan 1, stond al in de 17e eeuw een herberg met de naam ‘t Hommeltje, gelegen aan de Hommelbrug over de Leidse Rijn. De wijk Den Hommel dankt haar naam aan deze herberg. Later werd dit Hotel-Cafe Den Hommel. Om de stad even te ontvluchten, kon je hier vanaf 1923 met een bootje naartoe. Het hotel lag in een landelijke omgeving, temidden van boomgaarden en grote bomen. Je stapte op de boot bij de Catharijnesingel tegenover de stationsstraat en maakte een tussenstop bij het net geopende theehuis Oog in Al, nu Landhuis in de Stad. Aangekomen bij Den Hommel kon je wandelen in de natuur, of wat drinken in de mooi aangelegde tuin met vijver en speeltuin.

In 2019 maakte De Strakke Hand een muurschildering op de zijgevel van hotel Ibis, die verwijst naar de geschiedenis van de plek. De afbeelding laat een kind zien dat een gordijn opzij trekt en naar een afbeelding uit het verleden kijkt. Op de afbeelding zijn de Hommelbrug en herberg De Hommel te zien. De muurschildering is geïnspireerd op een 17e eeuwse afbeelding uit het Utrechts Archief, waarvan de maker onbekend is.

Afbeelding van rond 1810. Gezicht op de Leidsche Rijn met de Hommelbrug te Oudenrijn ter hoogte van de herberg Den Hommel.
Afbeelding van rond 1810. Gezicht op de Leidsche Rijn met de Hommelbrug te Oudenrijn ter hoogte van de herberg Den Hommel.
Muurschildering van De Strakke Hand op het Ibis-hotel aan de Bizetlaan.

Nieuw-Engeland – Utrecht West

Het is niet helemaal zeker waar de naam Nieuw-Engeland vandaan komt, er zijn verschillende theorieën. In Gelderland komt de naam Engeland voor als een benaming voor een weiland. Nieuw-Engeland was vroeger een weiland, dus dat zou kunnen. Er is zelfs een plaats in Gelderland die Engeland heet. Ook zou het een verbastering van eng (smal) land kunnen zijn. Een derde verklaring is dat de architect van de wijk erg van Engeland hield. De echte ontstaansgeschiedenis is niet meer te achterhalen, dus kies de verklaring die jij het meest aannemelijk of leuk vindt! Wil je meer weten over Nieuw Engeland? Lees dan onze blog Het fantastische verhaal achter het H.J. Schimmelplein – Nieuw Engeland in Utrecht.

Prachtige muurschildering aan de Van Lennepdwarsstraat in Nieuw-Engeland, gemaakt door Mary Nielen en Peter van Dorst van Maanzaad. Zo zag de buurt er vroeger uit, weilanden dus! Aan de horizon zie je de Domtoren.

Het Verdomhoekje – Utrecht West

Het Verdomhoekje is een deel van de buurt Nieuw Engeland. De naam ontstond in de jaren ’70 van de vorige eeuw uit protest tegen de slechte huisvesting in de buurt. De sociale huurwoningen hadden bijvoorbeeld geen toilet of douche (daarvoor moest je naar buiten). ‘Krotten plat, we zijn het zat’, was een veelgebruikte leus. De protesten hadden resultaat: uiteindelijk liet de gemeente de woningen in 1980 slopen en kwamen er nieuwe huizen neergezet. De naam Verdomhoekje was eerst een geuzennaam, maar wordt inmiddels officieel gebruikt, bijvoorbeeld in bouwvergunningen en documenten van de gemeente.

Het Verdomhoekje anno 2020.
Het Verdomhoekje anno 2020.

Wittevrouwen – Utrecht Noordoost

Wittevrouwen is genoemd naar het vroegere Wittevrouwenklooster, waar de nonnen witte habijten droegen. Dit klooster stond in de Middeleeuwen in het noordoostelijke deel van de ommuurde stad, ter hoogte van de Ridderschapstraat. Na de reformatie in 1580 kwam er een einde aan deze kloosterorde en  werd het klooster geleidelijk afgebroken.

Afbeelding van rond 1580. Gezicht op de gebouwen van het Wittevrouwenklooster te Utrecht.
Afbeelding van rond 1580. Gezicht op de gebouwen van het Wittevrouwenklooster te Utrecht.

Wijk C – Binnenstad

Na de annexatie van Utrecht door Napoleon in 1811 veranderden de Fransen de namen van de wijken. Voortaan werden deze met een letter aangeduid. Waarom? De Franse bezetters konden de namen van de wijken niet goed uitspreken. Wijken in de huidige historische binnenstad kregen een letter die liep van A tot en met H. De buitenwijken kregen er een die liep van I tot en met M (J werd niet gebruikt). Alleen wijk C is tot op de dag van vandaag nog bekend onder deze naam.

Afbeelding van de intocht van keizer Napoleon te Utrecht in 1811. De keizer, vooraan de stoet te paard, wordt door het volk toegejuicht. Op de achtergrond de Domtoren.
Afbeelding van de intocht van keizer Napoleon te Utrecht in 1811. De keizer, vooraan de stoet te paard, wordt door het volk toegejuicht. Op de achtergrond de Domtoren.

Hoograven – Utrecht Zuid

Tussen 950 en 1122 zocht Utrecht namen voor verschillende gebieden binnen het Aartsbisdom Utrecht. In die tijd was het gebruikelijk dat gebieden buitenlandse namen kregen. Het zou daarom heel goed kunnen dat deze polder in die tijd is vernoemd naar de Italiaanse stad Ravenna, wat lange tijd de hoofdstad van het West-Romeinse Rijk was. Inmiddels is dit verbasterd tot ‘raven’. Hoog is er waarschijnlijk aan toegevoegd door de hoge ligging van de polder.

Meer blogs over de geschiedenis van Utrecht

Gerelateerde berichten

Wandeling langs de Singel van Utrecht en de meest bijzondere plekjes

Wandeling langs de Singel van Utrecht en de meest bijzondere plekjes

Sinds 12 september 2020 is de Singel weer rond. De hoogste tijd om een wandeling te maken langs het water. Ontdek met deze wandeling van 5 kilometer de meest bijzondere plekjes en prachtige natuur van de binnenstad. En voor wie niet in Utrecht woont: de route start en...

Fijne plekken om te wandelen met je hond in Utrecht

Fijne plekken om te wandelen met je hond in Utrecht

Sinds ik mijn kleine viervoeter in huis heb, kom ik op andere plekken in en om de stad. Ik leer de stad hierdoor op een nieuwe manier kennen, want ik ga vaker de natuur in of maak een wandeling door het park. Utrecht heeft veel mooie plekken om met je hond te...

3 gratis wandelroutes met thema in Utrecht

3 gratis wandelroutes met thema in Utrecht

Wij van Opvallend Utrecht bloggen onder andere over mooie wandel- en fietsroutes die we zelf samenstellen. Dit keer willen we graag bestaande wandelingen met je delen, omdat ze opvallend leuk zijn! Lees verder en ontdek 3 gratis wandelroutes met thema in Utrecht stad....

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Over Opvallend Utrecht

Wij zijn Lisa en Lisa en zijn nieuwsgierig naar onze stad Utrecht! We verkennen de stad en omstreken en nemen je graag mee op onze ontdekkingstocht. Je vindt hier niet-alledaagse fiets- en wandelroutes, opvallende verhalen en bijzondere tips. Leuk dat je met ons meegaat!

Volg ons:

Best gelezen blogs

Niets missen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief.